مدیریت فناوری به منظورساماندهی مجموعه امکانات موجود و دستیابی به توانمندیهای تکنولوژیک برای تامین نیازمندیهای حال و آینده کشور و همچنین ثروت آفرینی و نقش آفرینی در صحنه های جهانی در صدر اولویهایی کشور قرار میگیرد.
ادامه حیات در عرصهی جهانی رقابتی در گرو فناوری است و مزیتهای نسبی مثل ذخایر نفت و گاز و تواناییهای نیروی تخصصی تنها در پناه عنصری به نام مزیت رقابتی میتوانند اثرگذار باشند و در چرخهی اقتصاد کشورمان ایفای نقش کنند.
واحدهای تحقیقاتی و مراکز پژوهشی میبایست به عنوان یک حلقه از مدیریت فناوری تلقی شوند و در قالب خلق نهادی جدید بارور شوند. نهادی که در بر گیرنده دانشگاهها، مراکز پژوهشی داخل و خارج صنعت و سازندگان صنعتی باشد، تا فناوری را به عنوان یک فرآورده و در یک فرایند تولید کند.
عدم تولید داخل دانش فنی متناسب با صنعت کشور ناشی از ضعف ساختار و سازماندهی مناسب برای فناوری بوده است که به مصادیقی از آن اشاره میشود.
دلایل عقب ماندگی توسعه تکنولوژی در توسعه صنعت
Ø باز خوانی مفاهیم صنعت و ظرفیتهای توسعه تکنولوژی که مشخصا هم معنا نیستند ولی در ایران بین آنها تفکیک قائل نشده ایم .
Ø عدم فراهم آوردن زیر ساختهای انتقال تکنولوژی ، بدین معنا که صنعت می خریم ولی انتقال تکنولوژی صورت نمی گیرید .
Ø عدم توجه به فراهم اوردن چرخه مدیریت دانش یعنی چرخه از ایده تا تولید و مصرف ، دانشگاه داریم ، صنعت داریم ، ولی زنجیره فنآوری توسعه تکنولوژی را کامل نکرده ایم .
Ø فرهنگ مصرف گرایی پیدا کرده ایم و با تصور اینکه هر وقت اراده کنیم تکنولوژی را می خریم ، از مزایای نفت بهره برده ایم و کمتر به دنبال توسعه تکنولوژی بوده ایم .
Ø متعاقب روند مصرف گرایی و با وجود بخش دولتی قدرتمند، ضعف بخش خصوصی را موجب شده ایم .
عقب ماندگی تکنولوژیک و توسعه نیافتگی عواقبی را متوج کشور می نماید از قبیل :
Ø آثار اقتصادی: بارها پول طراحی و دانش یک تکنولوژی را می دهیم و باز هم وابسته و محتاجیم .
Ø آثار سیاسی، امنیتی : مورد تهدید و تحریم قرار گرفتن و آسیب پذیر ی در برابر تحریمها .
Ø توسعه نیافتگی زنجیره علم ، نوآوری ، تکنولوژی ، تجارت سازی و مهاجرت نخبگان بدلیل عدم توسعه یافتگی .
Ø بدلیل توسعه نیافتگی نمی توانیم نوآوری داشته باشیم. لذا ارزش افزوده پایین صنعتی ،که بدون توسعه تکنولوژی شکل می گیرد ، خواهیم داشت .
چگونه عقب ماندگیها را جبران کنیم و به مزیتهای رقابتی دست یابیم ؟
Ø توجه به منابع انسانی بعنوان غنی ترین منابع کشور و تقویت پارکهای علم و فنآوری و تقویت ارتباط دانشگاه و صنعت .
Ø تقویت عزم و اراده ملی و عمومی کردن مدیریت فناوری و توسعه تکنولوژی .
Ø تکمیل چرخه ایده ، نظریه ، دانش ، تکنولوژی ، صنعت ، تولید ، بازار ، و مجددا ایده....
Ø توسعه بخش خصوصی .
Ø بازنگری ساختار و قوانین کشور و تجدید نظر در قراردادهای توسعه صنعت که بیشتر شکل خرید دارند تا به انتقال فنآوری .
موقعیت جغرافیایی ممتاز ایران در مجاورت با کشورهای نفتخیز، این فرصت را ایجاد کرده است تا با بهرهگیری از توان علمی و فنی و پشتوانهی وسیع عملیاتی خود بتواند فعالیتهای برونمرزی در بخشهایی مانند نفت و گاز را آغاز کند. با سازماندهی توان فنی و مهندسی متخصصان، ایران وارد عرصه صنعت نفت و گاز شده، و تلاش برای کسب فناوری از طریق مشارکت با شرکتهای صاحب فناوری فعال در صنعت نفت را ،بعنوان فرصتی مضاعف، ایجاد نماید.
از طرف دیگر ضمن تشدید فضای رقابتی در بازار انرژی توسط تولیدکنندگان عمده نفت و گاز و همچنین احتمال تشدید تحریمها علیه ایران بهویژه صنعت نفت، ضروری است ارکان تصمیمگیری در سطح کلان کشور با بسیج منابع مالی، انسانی، فناوری و ... برای محوریت دادن به فرآیند توسعه تکنولوژی، فعالیتهای علمی، پژوهشی و عملیاتی در زمینهی نفت و گاز در داخل کشور و با جهتگیری همکاریهای منطقهای به ویژه همکاری با کشورهای همسایه که دارای قابلیتهای فراوان همکاری هستند، با شتاب بخشیدن به روند توسعه تکنولوژی کشور، عقب ماندگی توسعه تکنولوژی از توسعه صنعتی را به سرعت جبران نماییم.
نفت و گاز در افقی سی ساله محور تامین انرژی جهانی خواهند بود و ایران به عنوان یکی از کانونهای ذخایر انرژی فسیلی در حال و آینده یک عامل تاثیرگذار در بازار انرژی باقی خواهد ماند. در این چارچوب سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز از محل منابع داخلی و خارجی برای راهاندازی نهادی که با مدیریت فنآوری علاوه بر نیازمندیهای نفت، منافع سایر مشارکتکنندگان را نیز تامین نماید، ضروری است. با این تدبیر زمینه تهدیدات احتمالی کشورهای معاند را که عمدتا دارای وابستگی به واردات روزافزون منابع فسیلی انرژی منطقه هستند از بین ببریم و موضع یک کشور پیشرو و نه منفعل در برابر تهدیدات را تثبیت نماییم.